Là một trong số ít công trình lớn nhất của tỉnh Phú Yên thế kỷ XX, hệ thống thủy nông Đồng Cam tạo dấu ấn hằn sâu trong ký ức người Phú Yên nhiều thế hệ.

Từ khi khánh thành đưa vào sử dụng, hệ thống thủy nông Đồng Cam đã làm biến đổi sâu sắc bộ mặt nông thôn đồng bằng Tuy Hòa, biến Tuy Hòa trở thành vựa lúa miền Trung và vùng nguyên liệu mía quan trọng của Nhà máy đường Đồng Bò trước Cách mạng Tháng Tám.

Trong kháng chiến chống Pháp, mạch sống Đồng Cam bảo đảm cho đồng bằng Tuy Hòa đóng vai trò kho thóc kháng chiến không chỉ của Phú Yên mà còn góp phần chi viện lương thực cho Tây Nguyên và cực Nam Trung bộ. Cuộc chiến bảo vệ và giữ vững hoạt động hệ thống thủy nông Đồng Cam là một trong những bản anh hùng ca và bài ca lao động hùng tráng trong kháng chiến chống Pháp. Có thể nói, cách mạng Phú Yên phát huy sức mạnh tự thân, tự lực tự cường trong hai cuộc kháng chiến chống ngoại xâm là có phần đóng góp vô cùng quan trọng của hệ thống Đồng Cam.

Sau ngày giải phóng, mạch sống Đồng Cam tiếp tục trải màu xanh cho đồng bằng Tuy Hòa tạo những kỳ tích mới trong sản xuất nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Chúng ta đã nối dài mạch sống Đồng Cam vượt ngoài thiết kế ban đầu, vươn xa đến các cánh đồng nam Tuy An.

Gắn liền với hệ thống thủy nông Đồng Cam là hệ thống giao thông nội đồng rất hoàn chỉnh, phục vụ đắc lực sự nghiệp CNH, HĐH nông thôn.

Trong giai đoạn CNH, HĐH hiện nay, hệ thống thủy nông Đồng Cam bảo đảm cho chiến lược an ninh lương thực của tỉnh Phú Yên cả trước mắt và lâu dài. Bất luận trong giai đoạn phát triển nào của quê hương đất nước, xây dựng nông thôn và bảo đảm an ninh lương thực vẫn là một trong những yếu tố sống còn góp phần cho sự ổn định, bền vững. Hệ thống thủy nông Đồng Cam trong tiến trình lịch sử phát triển của tỉnh Phú Yên vừa qua có tầm quan trọng đặc biệt về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng, thì sắp đến sẽ tiếp tục có ý nghĩa quan trọng trong sự nghiệp CNH, HĐH của tỉnh nhà.

Để phát huy giá trị tổng hợp của hệ thống thủy nông Đồng Cam, cần khai thác hiệu quả, bền vững, bảo đảm an toàn trên toàn hệ thống, bảo đảm vệ sinh môi trường, mọi người chung tay bảo vệ đập đầu mối và hệ thống kênh mương; phát huy các giá trị văn hóa lịch sử của hệ thống thủy nông Đồng Cam trong chiều sâu cội nguồn. Bên cạnh việc tôn vinh những tiền nhân đã hy sinh trong quá trình xây dựng đập, cần xây dựng bia chiến công để ghi nhớ các sự kiện hào hùng bảo vệ đập Đồng Cam và tưởng niệm các liệt sĩ đã hy sinh trong quá trình gìn giữ mạch sống quê hương trong hai cuộc chiến tranh vệ quốc. Hệ thống thủy nông Đồng Cam xứng đáng được tôn vinh là một địa chỉ về nguồn của thế hệ hôm nay và mai sau; là một trong những địa điểm lý tưởng để phát triển du lịch sinh thái, dã ngoại và cả tâm linh cho du khách trong, ngoài tỉnh và bạn bè quốc tế; tiếp tục đầu tư để xây dựng đập Đồng Cam trở thành một điểm đến đầy thi vị, hấp dẫn du khách.

Nhân ngày kỷ niệm 80 năm khánh thành hệ thống thủy nông Đồng Cam, chúng ta thành kính tri ân các nhà khoa học người Pháp, người Việt, người Lào, trong đó có Hoàng thân Xu-pha-nu-vông (nguyên Chủ tịch nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào) cùng hàng vạn người dân lao động và cán bộ chiến sĩ đã đồng cam cộng khổ trong suốt quá trình khảo sát, thiết kế, xây dựng, vận hành khai thác và chiến đấu bảo vệ đập Đồng Cam trong chiều dài lịch sử. Đảng bộ, chính quyền, nhân dân Phú Yên đã và đang kế thừa xứng đáng, tiếp tục phát huy hiệu quả công trình của tiền nhân đã phải dùng máu xương để xây dựng và bảo vệ để lại trong giai đoạn phát triển mới của đất nước, để mạch sống quê hương luôn là niềm tự hào của quê hương đất Phú trời Yên.